Bắt đầu thực hiện từ tháng 6 năm 2013, tính đến hết tháng 2/2014 mới chỉ có 4% gói tín dụng này được giải ngân. Đã có nhiều quan điểm, dư luận phân tích mục tiêu của gói tín dụng này là rất tích cực, nhưng cách chấp hành thì lại có nhiều khó khăn, dẫn đến an toàn không cao, người nghèo lại thiếu thốn khi diện kiến nguồn vốn chính sách này bởi chính các “thủ tục”, “điều kiện” khắt khe.
Giải ngân chậm vì thiếu cung hay thủ tục?Không phải hốt nhiên dưng chương trình "Gặp nhau cuối năm" của VTV Tết Giáp Ngọ vừa rồi, câu chuyện về gói tín dụng 30.000 tỷ trở thành một trong những nội dung chính và được người dân, dư luận độc đáo nhu cầu trong báo cáo của “Táo kinh tế”. Một hình ảnh trực quan hết lòng sát thực cho việc tiếp cận, và giải ngân nguồn vốn này mà VTV đưa ra đó là để với tay được gói 30.000 tỷ thì người quan tâm nhà phố phải “leo cột mỡ” để diện kiến được nguồn vốn treo lửng lơ tít trên cao.
Báo cáo gần đây nhất Bộ Xây dựng công bố về thành tựu giải ngân gói tín dụng “hỗ trợ” này thì tính đến hết tháng 2/2014, tổng số tiền giải ngân cho 2.673 người tham quan với tổng dư nợ 1.206 tỷ đồng, mới chỉ đạt hơn 4% tổng giá trị, trong khi tài chính cam kết giải ngân của các bank là 2.714 tỷ đồng. Đây vẫn là một kết quả không như kỳ vọng của nhiều người.Ông Trần Như Trung, nguyên Phó “tướng” Công ty tư vấn Savills VN trong một lần đáp Vneconomy can dự đến câu chuyện gói tín dụng 30.000 tỷ đã cho rằng khi tiến hành vấn đề giản dị nhất như câu từ vẫn nặng về thủ tục hành chính, và điều nàykhông nên lặp lại ở năm 2014. Cũng theo ông Trung nên chấp hành theo cách cho người dân vay dựa trên tổng khối lượng thanh toán. Có đến trên 80% số người vay mua chung cư như vậy là trở ngại về nhà mặt phố ở và gia tộc cũng không có nhiều tiền. Nếu làm theo cách này thì có gói 3 triệu tỷ cũng tiêu hết nhanh.
Nguyên nhân chậm chạp trong việc giải ngân gói 30.000 tỷ cũng đã được mổ xẻ. Ngày 21/3 vừa qua, Vụ tín dụng (Ngân hàng Nhà nước) đưa ra báo cáo khá chi tiết, trong đó khẳng định: “NHNN luôn sẵn sàng hoàn chỉnh nguồn vốn 30.000 tỷ đồng với lãi suất cho vay thấp, thời kì hạn dài để cung cấp nhu cầu vốn vay chương trình của các ngân hàng.Ngân hàng Nhà nước cũng cho rằng chương trình này có diện tích rộng, thời kì hạn dài, chưa có tiền lệ theo đó việc chấp hành còn trở ngại chưa cung ứng được kỳ vọng của xã hội. Bên cạnh đó nguồn cung nhà phố tầng lớp còn thiếu nên việc giải ngân chậm.Trong khi đó, quan niệm của Bộ Xây dựng về việc chậm giải ngân gói 30.000 tỷlà do người lương bổng thấp phải chứng minh được trình độ trả nợ. Đây là một điều khoản quá khó đối với người cần lao tự do.Mới đây, trong buổi lễ cất nóc và khai trương nhà chung cư mẫu một dự án bất động sản nhà mặt phố xã hội, Thứ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Trần Nam có trình bày quan điểm, không phải nhà xã hội, nhà mặt phố thu nhập thấp ít mà việc giải ngân bị chậm. Minh chứng là đến nay Bộ Xây dựng đã đề bạt lên Ngân hàng Nhà nước danh mục 81 dự án bất động sản nhà mặt phố tầng lớp để trợ giúp vay vốn trong gói 30.000 tỷ đồng, nhưng mới chỉ có 21 dự án bất động sản được vay. Như vậy con số này mới đạt 26%.
Sẽ “nới” hết cỡ?Ngày 18 tới đây Ban chỉ huy Trung ương về nhà phố ở và phân khúc nhà đất sẽ có cuộc họp với Bộ Xây dựng, một trong những nội dung trọng điểm các cơ quan nhà mặt phố nước thương lượng là can dự đến các giải pháp nhằm tháo “nút” thắt gói 30.000 tỷ này.
Theo Thứ trưởng Nam, để đẩy mạnh việc giải ngân gói tín dụng này sắp tới Bộ Xây dựng sẽ kiến nghị Chính phủ một số giải pháp.Trong đó, sẽ nới thời thời hạn trả nợ từ 10 năm lên 15 năm (đối với cá nhân vay vốn mua nhà);
Mở rộng đối tượng vay để mua nhà mặt phố ở thương nghiệp có tổng giá trị hợp đồng cả nhà phố và đất không quá 1,05 tỷ đồng (không khống chế về quy mô và đơn giá). Kể cả các giao kèo mua nhà tầng lớp trước 7/1/2013 mà chưa chi trả hết tiền mua nhà mặt phố cũng được mở rộng cho vay.Các hộ dân ở thành thị nếu có đất hợp lý quy hoạch cũng sẽ được vay vốn để thi công dựng, sửa chữa nhà phố ở nhưng tổng số vốn vay không quá 80%x1,05 tỷ đồng.
Nhà ở thương mại có quy mô dưới 70m2 và giá bán dưới 15 triệu đồng/m2 cũng thuộc đối tượng được vay vốn.Ngoài ra, Bộ Xây dựng cũng sẽ kiến nghị Chỉnh phủ ngoài 5 ngân hàng thương nghiệp nhà mặt phố nước đang chấp hành cho vay, sẽ chỉ định thêm một số ngân hàng thương mại khác được vốn vay trong gói tín dụng này.
Theo Thứ trưởng Nguyễn Trần Nam nếu được thông qua thì những phương án này sẽ thức đẩy giải ngân gói 30.000 tỷ.Tuy nhiên, nếu nhìn vào phương pháp đưa ra thì cái “nút thắt” việc giải ngân chậm mà Bộ Xây dựng đưa ra là “điều kiện vay vốn của người dân” vẫn chưa được “cởi”. Điều này có lẽ phụ thuộc rất nhiều vào NHNN, các ngân hàng vốn vay vốn. Có như vậy, “leo kìm giữ mỡ” gói 30.000 tỷ đồng mới có kỳ vọng bớt khó hơn.
Kiều Thuật